Welke valbeveiliging heb ik nodig?

Valbeveiliging is een cruciaal onderdeel van veilig werken op hoogte. Of je nu een klus uitvoert op een dak, een steiger, of een andere hoge plek, de juiste bescherming kan het verschil maken tussen leven en dood.

Maar welke valbeveiliging heb je precies nodig? Dat hangt af van verschillende factoren zoals de hoogte, de werkomgeving, en de duur van de werkzaamheden. In deze blog bespreken we de verschillende soorten valbeveiliging en geven we je tips over hoe je de juiste keuze maakt.

Wet- en regelgeving rondom valbeveiliging

In Nederland zijn werkgevers verplicht om werknemers die op hoogte werken te voorzien van adequate valbeveiliging. De Arbowet stelt dat bij werkzaamheden op meer dan 2,5 meter hoogte valbeveiliging noodzakelijk is, tenzij de werkplek zelf voldoende bescherming biedt.

Werkgevers moeten zorgen voor veilige werkomstandigheden en werknemers zijn verplicht om de beschermingsmiddelen op de juiste manier te gebruiken.

RSN Safety, een specialist in valbeveiligingssystemen, benadrukt het belang van een goede risicoanalyse voordat je aan de slag gaat. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de hoogte, maar ook naar de werkduur en specifieke risico’s van de locatie.

Soorten valbeveiliging

Valbeveiliging kan grofweg worden onderverdeeld in drie categorieën: collectieve bescherming, persoonlijke bescherming, en valbeschermingssystemen.

1. Collectieve bescherming Dit type bescherming richt zich op het beveiligen van de werkplek zelf. Denk bijvoorbeeld aan leuningen, steigerplanken, of vangnetten. Collectieve bescherming heeft de voorkeur omdat het risico op vallen direct elimineert, zonder dat de werknemer actief maatregelen hoeft te nemen. Leuningen rond daken of steigers zijn vaak de eerste lijn van bescherming. Dit is echter niet altijd haalbaar, vooral op tijdelijke werkplekken
2. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Wanneer collectieve maatregelen niet voldoende zijn, worden persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt. Dit omvat harnassen, lijnen, en ankerpunten. Een goed harnas verdeelt de krachten bij een val over het lichaam, terwijl een leeflijn of valstopapparaat voorkomt dat de werknemer daadwerkelijk valt of de val dempt. Het is van groot belang dat PBM goed passen en regelmatig worden gecontroleerd op slijtage.
3. Valbeschermingssystemen Dit type beveiliging omvat actieve systemen zoals vallijnen en valstopapparaten. Vallijnen beperken de bewegingsruimte van een werknemer, zodat hij niet over de rand van een gebouw of platform kan vallen. Valstopapparaten komen in actie zodra een val wordt gedetecteerd en zorgen ervoor dat de val wordt gestopt voordat de werknemer de grond raakt. Deze systemen vereisen vaak installatie door experts, en het is essentieel dat ze regelmatig worden getest.

Hoe kies je de juiste valbeveiliging?

Het kiezen van de juiste valbeveiliging begint met een grondige risicobeoordeling van de werkplek. De belangrijkste vragen die je jezelf moet stellen zijn:

• Hoe hoog moet ik werken? Hoe hoger je werkt, hoe belangrijker het is om valbeveiliging te hebben die specifiek ontworpen is voor de hoogte. Een harnas dat geschikt is voor werken op 3 meter hoogte kan mogelijk niet volstaan voor werkzaamheden op 20 meter.
• Hoeveel bewegingsvrijheid heb ik nodig? In sommige gevallen is het voldoende om een vaste lijn te gebruiken die voorkomt dat je in gevaarlijke gebieden komt. Als je echter veel moet bewegen op hoogte, kan een vallijn met meer speling of een mobiel valstopapparaat handiger zijn.
• Hoe lang werk ik op hoogte? Bij langdurige werkzaamheden is het belangrijk om te kiezen voor comfortabele valbeveiliging die de hele dag gedragen kan worden. Daarnaast moeten systemen die vaak worden gebruikt, zoals harnassen en lijnen, regelmatig worden gecontroleerd op slijtage.
• Wat zijn de omstandigheden op de werkplek? Werkomstandigheden, zoals werken in de buurt van water, elektriciteit, of in winderige omgevingen, kunnen invloed hebben op welke beveiliging het meest geschikt is.

Regelmatig onderhoud en inspectie

Valbeveiliging is alleen effectief als het goed wordt onderhouden. Het is essentieel om je uitrusting regelmatig te laten inspecteren door gecertificeerde professionals. Veel werkgevers vergeten dit, wat kan leiden tot ongelukken die eenvoudig voorkomen hadden kunnen worden. De meeste fabrikanten, zoals RSN Safety, bieden ook onderhouds- en inspectiediensten aan om ervoor te zorgen dat de systemen correct blijven functioneren.

Training en bewustwording

Naast de juiste uitrusting is het belangrijk dat werknemers goed getraind zijn in het gebruik van valbeveiliging. Onjuist gebruik van beschermingsmiddelen is een van de meest voorkomende oorzaken van ongevallen op de werkplek. Zorg ervoor dat iedereen die op hoogte werkt, een gedegen training krijgt in hoe de uitrusting moet worden gebruikt en welke risico’s er zijn.

Conclusie

Welke valbeveiliging je nodig hebt, hangt af van de specifieke omstandigheden op je werkplek. Of het nu gaat om collectieve bescherming of persoonlijke beschermingsmiddelen, het is belangrijk om de juiste keuze te maken op basis van een grondige risicobeoordeling. Zorg ervoor dat je uitrusting goed wordt onderhouden, regelmatig wordt gecontroleerd, en dat iedereen die ermee werkt voldoende getraind is. Met de juiste maatregelen kun je veilig op hoogte werken en ongevallen voorkomen.